Dane teleadresowe: Urząd Gminy Zawichost ul. Żeromskiego 50 27-630 Zawichost tel. 15 83 64 115
|
Burmistrz: Andrzej Wzorek Położenie:
Liczba ludności: 4 670
|
Fot. 1. Widok na Gminę
Fot. 2. Koncert w Gminie
Gmina miejsko-wiejska Zawichost o pow. 80 km2 położona jest w woj. świętokrzyskim w pow. sandomierskim, na granicy trzech woj.: lubelskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego. Zamieszkuje ją ok. 4700 osób, które średnio odprowadzają do budżetu w formie podatków ok. 700 zł, co świadczy o tym, że poziom ich zamożności nie jest zbyt wysoki. Niskie dochody własne i finansowanie z kredytów realizacji inwestycji komunalnych doprowadziły do znacznego zadłużenia gminy. Sytuację społeczno – gospodarczą pogarszają również ujemne wskaźniki przyrostu naturalnego i migracji. Ze względu na brak miejsc pracy emigrują z gminy nie tylko ludzie młodzi, ale również osoby w wieku produkcyjnym. Brak perspektyw i wiary we własne siły, paraliżujący oddolną inicjatywę syndrom prowincji oraz apatia społeczna to podstawowe problemy, które próbują rozwiązać nowe władze samorządowe gminy Zawichost.
Fot. 3. Widok na atrakcje przyrodnicze Gminy
Analiza sytuacji potwierdziła, że większość problemów gminy wynika z braku przemyślnej koncepcji rozwoju. W związku z tym opracowano i uchwalono we wrześniu 2012 roku Strategię Rozwoju na lata 2012-2020, w której określono nową misję: Gmina Zawichost, jako Arkadia Dobrego Życia, stwarza warunki do aktywizacji osób trzeciego wieku i niepełnosprawnych, jest przyjazną i dostępną dla tych wszystkich, którzy po osiągnięciu stabilizacji życiowej lub zawodowej marzą o życiu w czystym, bezpiecznym i spokojnym miejscu”.
Wybrany kierunek rozwoju to wynik analizy SWOT, która wykazała, że jego realizacji będą sprzyjały nie tylko silne strony gminy, ale również jej dotychczasowe słabości. Do czynników prorozwojowych zaliczono m.in.: spokój i ciszę sennego miasteczka, wysoki wskaźnik poczucia bezpieczeństwa, dużą ilość małych rodzinnych gospodarstw rolnych, atrakcyjne położenie nad Wisłą, czyste środowisko, rezerwat leśny i ornitologiczny, obszar Natura 2000, urozmaiconą rzeźbę terenu, naturalne trasy spacerowe i rowerowe w wąwozach Wyżyny Sandomierskiej, dobrą dostępność komunikacyjną od strony Kielc, Lublina i Rzeszowa oraz bliskie sąsiedztwo Sandomierza i Kazimierza, budzący się do życia, zupełnie niewykorzystywany do tej pory potencjał lokalnej społeczności, nieuciążliwy ruch drogowy, przyjaznych mieszkańców, docelowo dobrze rozwiniętą sieć teleinformatyczną oraz brak wielkich obiektów handlowych i uciążliwych zakładów przemysłowych. To wszystko razem będzie sprzyjało organizowaniu życia dotychczasowym i przyszłym mieszkańcom gminy w zgodzie z międzynarodową ideą slow, a więc poza korporacyjnym wyścigiem szczurów. Kojarzoną m.in.: z eko – rolnictwem, zakupami zdrowej żywności w rodzinnych sklepikach, mieszkaniem w domach zbudowanych z materiałów ekologicznych - oświetlanych i ogrzewanych eko - energią, z książką jako podstawowym źródłem informacji i rowerem najważniejszym środkiem transportu lokalnego. Sprzyja to również rozwojowi slow biznesu, w którym chciwość to ostatni z motywatorów oraz pracy, którą nie zawsze trzeba wykonywać w biurze przy ulicy Marszałkowskiej w Warszawie.
Dodatkowo, za wyborem takiej strategii rozwoju przemawiało to, że społeczeństwo się starzeje i systematycznie rośnie liczba osób starszych, dla których szeroko rozumiane poczucie bezpieczeństwa publicznego, socjalnego, zdrowotnego i finansowego nabierają znaczenia priorytetowego. Tym samym, już potrzebne są miejsca oferujące profesjonalne usługi społeczne i zdrowotne zapewniające osobom starszym pełne i dożywotnie poczucie bezpieczeństwa, niezależnie od ich wieku, sytuacji rodzinnej i finansowej oraz stanu zdrowia fizycznego, czy psychicznego. Gmina Zawichost chce się stać właśnie takim miejscem, ponieważ stworzy to nowe miejsca pracy w sektorze usług zaspokajających potrzeby osób, zamierzających na stałe osiedlić się na tym terenie. Potrzebni będą zarówno hydraulicy, murarze, ogrodnicy i elektrycy, jak i rehabilitanci, lekarze, prawnicy czy architekci. Powinno to również przyspieszyć rozwój gospodarczy i społeczny, ponieważ gmina w swojej działalności chce efektywnie wykorzystać wiedzę, zasoby, możliwości i doświadczenie nowych mieszkańców.
Tak określona i uzasadniona misja rozwoju zdeterminowała również, cele strategiczne i szczegółowe opisane w Strategii oraz wyznaczyła dla samorządu zadania w 6 głównych obszarach przyszłego rozwoju gminy
Obszar 1 Gospodarka
Działania: wspieranie przedsiębiorczości mieszkańców i firm rodzinnych oraz inicjatyw na rzecz wzrostu zatrudnienia; rozwój stref aktywności gospodarczej; utworzenie funduszu pożyczkowego i poręczeniowego; opracowanie systemu ulg podatkowych dla inwestorów; realizacja idei slow biznesu oraz rozwój turystyki zdrowotnej.
Obszar 2 Arkadia Trzeciego Wieku
Działania: budowa mieszkań komunalnych, w tym mieszkań chronionych; utworzenie dla osób starszych i niepełnosprawnych miejsc całodobowej opieki wraz z usługami rehabilitacyjnymi oraz „stref aktywności” życiowej; poprawa komunalnej infrastruktury technicznej, w tym dostosowanie jej do potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych.
Obszar 3 Ochrona środowiska
Działania: stworzenie systemu utylizacji odpadów stałych i ciekłych, rozwój systemu segregacji odpadów; wykorzystanie alternatywnych źródeł energii; wspieranie działań i projektów proekologicznych oraz zachowanie czystości środowiska naturalnego.
Obszar 4 Turystyka
Działania: rozwój i poprawa jakości bazy turystycznej i rekreacyjnej, w tym zdrowotnej; kształtowanie i ochrona wartości krajobrazowych; lepsze wykorzystanie walorów turystycznych, w tym terenów nadwiślańskich, wąwozów lessowych, obszarów NATURA 2000 i rezerwatów; organizacja eventów kulturalnych wyróżniających gminę oraz budujących jej markę i wizerunek; udział w regionalnych i ogólnopolskich wydarzeniach kulturalnych; budowa infrastruktury sportowej i rekreacyjnej oraz lepsze wykorzystanie naturalnych ścieżek spacerowychi rowerowych.
Obszar 5 Rolnictwo
Działania: wspieranie produkcji rolniczej i rozwoju małych gospodarstw rolnych, integracji środowiska wiejskiego w wymiarze społeczno-kulturowym oraz rozwoju nowoczesnych gospodarstw rolnych i agroturystycznych; rozwój eko - produkcji rolniczej; melioracja terenów rolniczych; działanie na rzecz poprawy bezpieczeństwa powodziowego oraz edukacja mieszkańców terenów potencjalnie zagrożonych powodzią.
Obszar 6 Sfera usług społecznych
Działania: elastyczne i systematyczne rozszerzanie oferty edukacyjnej, kulturalnej, sportowej i rekreacyjnej; poprawa stanu technicznego obiektów użyteczności publicznej, w tym obiektów ochrony zdrowia; zapewnienie mieszkańcom wysokiego poziomu poczucia bezpieczeństwa; zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej; poprawa dostępności i jakości usług podstawowej oraz specjalistycznej opieki zdrowotnej; rozwijanie nowych form pomocy społecznej; zwiększenie dostępności żłobków i przedszkoli; reintegracja grup wykluczonych; wspieranie działań organizacji pozarządowych oraz rozwijanie wolontariatu; intensyfikacja dialogu społecznego oraz wykorzystanie aktywności społecznej mieszkańców gminy w kreowaniu jej rozwoju.
Powyższe działania jednoznacznie wskazują na to, że gmina Zawichost chce być Arkadią Dobrego Życia, dla każdego, zarówno dla dzieci, młodzieży, dorosłych, seniorów i osób niepełnosprawnych, jak i dla ludzi wolnych zawodów, np.: architektów, artystów, pisarzy czy informatyków, którym szum wielkich miast raczej przeszkadza, niż pomaga w karierze zawodowej. Podsumowując, gmina Zawichost chce być przyjazną dla swoich mieszkańców, ale również otwartą i przygotowaną na przyjęcie tych wszystkich, dla których jakość życia ma podstawowe znaczenia.
Osiągnięcia kluczowe w dowolnych dziedzinach rozwoju obszarów wiejskich:
• w związku z wyznaczonymi celami i kierunkami rozwoju gminy, skutecznie zabiegano o wprowadzenie Turystyki Zdrowotnej do Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Świętokrzyskiego - jako jednej z 5 specjalizacji o dużym potencjale innowacyjnym dla regionu świętokrzyskiego oraz o rozszerzenie tego pojęcia w Aktualizacji Strategii Województwa Świętokrzyskiego, o turystykę uzdrowiskową, rehabilitacyjną, profilaktyczną, rewitalizacyjną i geriatryczną. Daje to gminie możliwość zabiegania o zewnętrzne środki finansowe na realizację zadań określonych w jej Strategii Rozwoju,
• studenci Architektury Politechniki Poznańskiej pod kierunkiem dr J. Chojnackiej przygotowali wizualizacje osiedli dostosowanych do wymagań osób w wieku 50 +, w tym również osób niepełnosprawnych oraz przykładowe koncepcje zagospodarowania elementów przestrzeni publicznej miasta i gminy Zawichost,
• udzielono wszechstronnej pomocy inwestorowi zamierzającemu wybudować bioelektrownię charakteryzującą się bezodorowym systemem produkcji eko - energii z biomasy roślinnej. Dzięki temu powstaną w gminie nowe miejsca pracy, pojawi się tańszy prąd sprzyjający rozwojowi gospodarczemu, a rolnicy uzyskają dodatkowe źródła dochodów,
• opracowano gminny program usuwania azbestu z terenu miasta i gminy Zawichost,
• za zgodą Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie pozyskano pod potrzeby rekreacji i turystyki części terenów nadwiślańskich położonych
w międzywalu Wisły,
• poprawiono ściągalność podatków i opłat oraz uporządkowano gospodarkę mieniem komunalnym, co: zwiększyło dochody własne gminy, wpłynęło na ograniczenie podwyżek i stabilizację finansów oraz ustabilizowało na stosunkowo niewysokim poziomie koszty życia generowane przez podatki i opłaty lokalne,
• realizowano na terenie całej gminy zrównoważoną politykę społeczną, w której człowiek jest podstawowym podmiotem działania, m.in.: uruchomiono dwie świetlice wiejskie, które zamiast planowanego wskaźnika efektywności ok. 2000 osobogodzin odwiedzin rocznie, osiągnęły ponad 4000 w ciągu 8 miesięcy; realizowano program Parasol zagospodarowujący tysiące godzin wolnego czasu młodych ludzi; reaktywowano klub piłkarski Powiśle; rozpoczęto realizację projektu Zawichojska Akademia Dobrego Życia, w którym czynny udział bierze 60 osobowa grupa seniorów w wieku od 60 do 80 lat działających w sekcjach aktywności fizycznej, umysłowej i artystycznej; w szkołach miejskich i wiejskich z dużym powodzeniem realizowane są m.in. projekty Teraźniejszość dla przyszłości, Cyfrowa szkoła, Z kulturą w przyszłość, Ja też mam talent, które tworzą nieformalne więzi emocjonalne wiążące uczniów ze szkołą i przeciwdziałają edukacyjnym migracjom. Wszystkie te programy i projekty razem wzbogacają również ofertę kierowaną do potencjalnych - przyszłych mieszkańców gminy Zawichost.
• poprawiono politykę informacyjną, która spowodowała wzrost zainteresowania gminą, m.in. w ciągu 2 lat o ponad 20 000 wejść zwiększyła się liczba odwiedzin oficjalnej strony internetowej,
• realizowano inwestycje poprawiające jakość życia mieszkańców, obok tak podstawowych jak budowa kanalizacji, rewitalizacje przestrzeni publicznej, modernizacje dróg, wyremontowano
i wyposażono również świetlice wiejskie oraz pozyskano środki na budowę dwóch stref rekreacyjnych. Wykonano także dokumentację nowoczesnego kompleksu sportowego
i adaptacji parteru szkoły pod potrzeby nowego przedszkola,
• wzbogacono ofertę kulturalną gminy, która obok atrakcyjnych imprez lokalnych, zawiera również: wystawy fotografii, promocje książek, wernisaże, turnieje, spotkania autorskie, wykłady tematyczne, konkursy i koncerty. Poza tym w jej ramach realizowany jest program Zawichojska Akademia Sztuki, w którym swoje zdolności artystyczne rozwija 30 osobowa grupa mieszkańców miasta i gminy w wieku od 16 do 69 lat.
Zamierzenia gminy
• zaktualizowanie studium i miejscowego planu zagospodarowania w celu skutecznej ochrony ładu przestrzennego na terenie w miasta i gminy Zawichost,
• uzbrojenie w infrastrukturę potencjalnych terenów aktywizacji gospodarczej,
• pozyskanie inwestorów, których działalność będzie zgodna z wyznaczonym kierunkiem rozwoju gminy oraz opracowanie sytemu ulg i zwolnień podatkowych dla potencjalnych – nowych inwestorów,
• realizacja projektu – pierwsza wioska tematyczna w gminie Zawichost,
• propagowanie i wspieranie rozwoju eko - rolnictwa i produkcji zdrowej żywności,
• propagowanie idei eko – budownictwa,
• rozwijanie szerokiej oferty usług zdrowotnych i opiekuńczych,
• budowa nowoczesnego kompleksu sportowego i uruchomienie nowego – markowego przedszkola w Zawichoście,
• systematyczne rozbudowywanie infrastruktury rekreacyjno – turystycznej na terenach nadwiślańskich oraz wyznaczanie ścieżek rowerowych, spacerowych i nowych szlaków turystycznych z wykorzystaniem wąwozów lessowych,
• modernizowanie przestrzeni publicznej i nawiązanie wielopokoleniowej współpracy międzynarodowej,
• objęcie całej gminy spójnym system utylizacji odpadów stałych i ścieków.
Zagadnienia i problemy interesujące gminę, jako przedmiot wymiany doświadczeń, poszukiwania nowych rozwiązań
• skuteczna ochrona ładu przestrzennego i budowa stref aktywizacji gospodarczej,
• system ulg i zwolnień podatkowych dla nowych inwestorów,
• wioski tematyczne, eko – rolnictwo, eko – budownictwo, eko – energia,
• rozwój usług zdrowotnych
i opiekuńczych, budownictwo dostosowane do potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych,
• markowe produkty edukacyjne oraz atrakcyjna infrastruktura rekreacyjno – turystyczna,
• współpraca w zakresie kultury, sportu, turystki i rekreacji oraz rozwój wielopokoleniowej współpracy międzynarodowej,
• gminna gospodarka odpadami stałymi i ściekami.
Podsumowując gmina Zawichost podejmuje obecnie aktywne i konkretne działania, adekwatne do swoich możliwości finansowych i organizacyjnych, które przyczyniają się do jej rozwoju i czynią ją otwartą na potrzeby dzieci, młodzieży, dorosłych oraz osób starszych i to niezależnie od tego czy już są, czy też dopiero będą mieszkańcami naszej Gminy.