Geneza
Najpiękniejsze Wsie Francji (Plus Beaux Villages de France) mają swój początek w roku 1981. W tymże roku Charles’a Ceyrac, burmistrz Collonges-la-Rouge (departament Corrèze, region Limousin), zainspirowany pięknem i unikalnością francuskich wsi w albumie Sélection du Reader’s Digest (francuski odpowiednik czasopisma Reader’s Digest), postanowił zachęcić innych francuskich burmistrzów do zjednoczenia energii i pasji dla ochrony oraz promocji wybitnych przykładów dziedzictwa kulturowego wsi francuskich. Charles Ceyrac postawił przed sobą cel stworzenia podstaw dla rozwoju turystyki wiejskiej oraz przedstawienia alternatywy dla postępującego wyludnienia obszarów wiejskich we Francji.
Kwestie te zostały podniesione w piśmie do 100 burmistrzów gmin wiejskich we Francji, którzy zostali tym samym zaproszeni do współpracy w ramach ochrony dziedzictwa kulturowego wsi francuskiej oraz promocji jego walorów. Inicjatywa spotkała się z zainteresowaniem i poparciem 66 burmistrzów. Pokłosiem tego było powstanie w dn. 6 marca 1982 roku Stowarzyszenia Najpiękniejszych Wsi Francji (Plus Beaux Villages de France), organizacji użyteczności publicznej podejmującej inicjatywę na rzecz ratowania dziedzictwa kulturowego wsi, dążącej do tworzenia pomostu pomiędzy dziedzictwem kulturowym wsi, a wyzwaniami przyszłości, przywracając życie na obszarach wiejskich.
Fot. 1. Tablica informacyjna w miejscowości Flavigny sur Ozerain (departament Côte d'or, region Burgundia) prezentująca ofertę turystyczną wsi (zasób dziedzictwa, restauracje, hotele, sklepy, muzea i galerie sztuki)
Fot. 2.,3. Sklep z produktem lokalnym (musztardą) połączony z izbą tradycji w Charroux (departament Allier, region Owernia)
Organizacja
Stowarzyszenie Najpiękniejszych Wsi Francji zarządzane jest przez Przewodniczącego, Zgromadzenie Ogólne i Komitet Jakości. Ponadto powstały 3 komisje robocze, które spotykają się 2 razy do roku i kierowane są przez członka Komitetu Jakości. Poniżej komisje:
Stowarzyszenie Najpiękniejszych Wsi Francji zatrudnia czterech pracowników: specjalistę ds. jakości, specjalistę ds. komunikacji, specjalistę ds. rozwoju i sekretarza. Roczny budżet Stowarzyszenia w roku 2011 wyniósł 490 tys. €. Z tej kwoty pokrywane są koszty działalności Stowarzyszenia, dofinansowane są również inicjatywy nastawione na poprawę jakości, świadomości (mieszkańców – inicjatywy promocyjne) i rozwoju. Dwie trzecie budżetu pochodzi z wpłat członkowskich w wysokości 3 euro na mieszkańca, pozostała kwota z funduszy przekazywanych od sponsorów19 i przychodów ze sprzedaży produktów markowych (przewodniki, albumy, mapy).
Strategia
Stowarzyszenie Najpiękniejszych Wsi Francji opiera swoją strategię działania na trzech elementach:
Jakość jest najważniejszym elementem strategii zaliczania miejscowości do grona najpiękniejszych wsi Francji. Polega ona na opracowaniu kryteriów oceniających zachowanie stanu dziedzictwa kulturowego miejscowości oraz jej infrastrukturę rozwoju.
Wizerunek Najpiękniejszych Wsi Francji to element budowany poprzez strategie promocyjne sieci, uwypuklające elitarności marki oraz poprzez sprzedaż firmowanych przez Stowarzyszenie oficjalnych przewodników, albumów oraz map drogowych (zestawienie elementów w tabeli poniżej). Najlepsze z najlepszych wsi mają ponadto szansę znaleźć się w przewodniku drogowym Michelin oraz zaistnieć na łamach Sélection du Reader’s Digest. Stosunkowo nowymi narzędziami budującymi wizerunek Stowarzyszenia są strona internetowa: www.les-plus-beaux-villages-de-france.org oraz cieszące się coraz większą popularnością tzw. portale społecznościowe (Facebook).
Wizerunek miejscowości wchodzących w skład Najpiękniejszych Wsi Francji wspierany jest przez prestiż Stowarzyszenia, które posiada zrejestrowane prawnie logo. Tabliczka z logo Najpiękniejszych Wsi Francji znajduje się przy wjeździe do każdej miejscowości sieci i stanowi informację dla turysty, że znajduje się w miejscowości spełniającej wysokie standardy jakościowe i infrastrukturalne.
Rozwój i jego widoczne efekty jest ostatnim elementem strategii tworzenia sieci Najpiękniejszych Wsi Francji. Kluczowym jest zrównoważony rozwój wsi. Stowarzyszenie wspiera zaangażowanie mieszkańców miejscowości w tworzenie nowych rodzajów usług związanych z branżą turystyczną. Jednocześnie dużą wagę przywiązuje do ochrony mieszkańców przed nadmiernym zainteresowaniem turystów i „zadeptywaniem” zasobu kulturowego wsi, który powinien podlegać ochronie.
Zadanie aktywizacji sektora turystycznego realizowane jest przy współpracy z biurem turystycznym Come to Paris/Come to France. Zadaniem biura turystycznego jest sprzedaż oferty turystycznej na obszarze Najpiękniejszych Wsi Francji turystom francuskim i zagranicznym.
Po 30 latach funkcjonowania Stowarzyszenia Najpiękniejszych Wsi Francji jego członkami jest 157 wsi rozmieszczonych w 69 departamentach i 21 regionach. Stowarzyszenie rozsądnie przyjmuje nowych członków do Sieci, zakładając potencjał wzrostu na maksymalnie 225 miejscowości. Władze Najpiękniejszych Wsi Francji zdają sobie sprawę, że masowość sieci miałaby negatywny wpływ na utrzymanie wysokiej jakości, która jest najważniejszym elementem strategii Stowarzyszenia.
Fot. 4. Tablica z logo Najpiękniejszych Wsi Francji przy wjeździe do miejscowości Perouges (departament Ain, region Rodan-Alpy)
Źródło: wszystkie powyższe treści i fotografie pochodzą z publikacji pod red. Ryszarda Wilczyńskiego, Wojewody Opolskiego, pt. Sieci Najpiękniejszych Wsi, Opracowanie Eksperckie Projektu - możliwości utworzenia sieci, Opole 2012 r., w całości dostępnej - opracowanie_koncepcji_najpiekniejszych_wsi_finał.pdf (11,33MB).