W dniu 3 października 2013 r. w ramach Forum Debaty Publicznej w Pałacu Prezydenckim odbyła się Konferencja pt. „Sieć Najciekawszych Wsi – sposób na zachowanie dziedzictwa kulturowego wsi w Polsce”. Gospodarzem spotkania był Zastępca Szefa Kancelarii Prezydenta p. Dariusz Młotkiewicz. Konferencja poświęcona była sytuacji wsi polskiej z punktu widzenia zachowania dziedzictwa kulturowego i tradycyjnej zabudowy.
W spotkaniu wzięło udział ponad 80 osób, którym sprawy wsi, zwłaszcza ich walory kulturowe i tradycyjna architektura nie są obojętne, w tym m.in. przedstawiciele ministerstw, województw, burmistrzowie i wójtowie reprezentujący gminy członków PSORW, wojewódzcy konserwatorzy zabytków, przedstawiciele urzędów marszałkowskich oraz reprezentanci świata nauki i organizacji pozarządowych.
Zdj.1 . fot. Eliza Radzikowska, źródło www.prezydent.pl
Jak wynika z danych przedstawionych przez opolską wojewódzką konserwator zabytków p. Iwonę Solisz zaledwie 144 wsie z ponad 40 tys. istniejących w Polsce posiada elementy charakteryzujące tradycyjną wiejską sieć zabudowy. Trzeba podkreślić, że są to już wyłącznie elementy, gdyż właściwie żadna z miejscowości nie posiada całkowicie zachowanego historycznego charakteru. Na niektórych obszarach nie ma w ogóle wsi o tradycyjnej zabudowie i układzie ulic, np. w części centralnej kraju historyczne elementy wsi przekształcono lub przeniesiono do skansenów.
Podobne stanowisko zaprezentowała p. dr Irena Niedźwiecka-Filipiak z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, która podkreślała, ze problemem wsi jest to, że przestaje być rolnicza. Według niej mieszkańcy wsi niepotrzebną zabudowę wiejską likwidują lub przekształcają, przy czym „każdy chce się czymś wyróżniać” - wsie są przebudowywane bez uwzględnienia kontekstu przestrzennego, a przede wszystkim historycznej zabudowy, przez co następuje bezpowrotna utrata tradycji miejsca.Jednocześnie p. dr Irena Niedźwiecka-Filipiak podkreślała, że 70 proc. wsi pozbawionych jest miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a te, które objęte są ochroną, nie są doskonałe.
Jednym z pomysłów na ochronę tradycyjnej zabudowy i układu ulic na polskich wsiach jest projekt „Sieć najciekawszych wsi”. Jak tłumaczył w trakcie konferencji jego pomysłodawca, wojewoda opolski Ryszard Wilczyński, celem projektu byłoby stworzenie grupy wsi, które zostałyby objęte kompleksowym programem rewitalizacji i promocji. Dzięki tego typu działaniom miejsca te w przyszłości mogłyby stać się aktakcyjne dla turystów nie tylko z uwagi na ich historyczną zabudowę, ale również ofertę dodatkową w postaci, np. jarmarków i festynów, warsztatów garncarskich czy nauki ludowych tańców.
Zdj.2 . fot. Eliza Radzikowska, źródło www.prezydent.p
Listę uczestników spotkania można zobaczyć Lista_osób__Forum_Debaty_Publicznej.pdf (312,87KB)
Więcej informacji na temat Konferencji tutaj
Prezentacje ze spotkania
I. Niedźwiecka-Filipiak
R. Wilczyński
K. Hodor
B. Nowak-Obelinda
W. Magryś
A. Konopka - Sieć Najciekawszych Wsi jako element rozwoju obszarów wiejskich w regionie - 08_Antoni_Konopka.pdf (562,58KB)
P. Pyka
