Dydnia

Położenie i walory historyczno – kulturowe gminy Dydnia

Gmina Dydnia jest gminą wiejską położoną w południowo – wschodniej Polsce w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w połowie drogi między Rzeszowem a Bieszczadami. W skład gminy wchodzi 15 wsi: Dydnia, Grabówka, Hroszówka, Jabłonica Ruska, Jabłonka, Końskie, Krzemienna, Krzywe, Niebocko, Niewistka, Temeszów, Obarzym, Ulucz, Witryłów, Wydrna. Powierzchnia gminy wynosi 130 km2. Obszar gminy rozdziela rzeka San, której długość w jej granicach wynosi 16 km. Ogółem ludność gminy to 8400 osób. Prognozy demograficzne wskazują na stały spadek liczby mieszkańców.
Gmina Dydnia posiada wiele zabytków architektury. Starą metrykę posiada drewniana cerkiew greckokatolicka w Uluczu, według tradycji wzniesiona w latach 1510 – 1517. Przykładami drewnianej architektury sakralnej są kościoły i kaplice. W krajobrazie nadsańskiej gminy wyróżniają się dwory ziemiańskie.

Fot. 1. Nowa kładka nad Sanem w Gminie Dydnia

Infrastruktura społeczna

Na terenie gminy znajduje się sześć szkół podstawowych 6-klasowych, sześć szkół podstawowych 3 – klasowych, trzy gimnazja, dwa przedszkola i Szkoła Muzyczna I stopnia. Wyposażone w pomoce dydaktyczne sale lekcyjne i wykwalifikowana kadra składają się na sukces wychowanków, którzy kontynuują naukę w szkołach ponadgimnazjalnych, a następnie na uczelniach wyższych.

Organizacją życia kulturalnego na terenie gminy Dydnia zajmują się między innymi: Gminny Ośrodek Kultury, szkoły, stowarzyszenia. Cykliczne imprezy kulturalne to Dożynki Gminne, Biesiada Kultury Dawnej, Międzynarodowy Festiwal Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych, Międzygminny Przegląd Piosenki Turystycznej, Wigilie wiejskie.
Gospodarka Gminy.

Jedną z zasadniczych gałęzi gospodarki gminy są małe i średnie przedsiębiorstwa. Zdecydowana większość podmiotów gospodarczych należy do sektora prywatnego. Funkcjonuje handel, budownictwo. Na terenie gminy istnieje kilka tartaków i zakładów przetwórstwa drzewnego. Na terenach nadsańskich zalegają pokłady kruszywa naturalnego.
W chwili obecnej gmina Dydnia z profilu rolniczego przekształca się w profil turystyczny. Wykorzystuje malowniczy krajobraz, zabytki architektury. Część obszaru Gminy stanowią tereny prawnie chronione tj. Wschodniobeskidzki Obszar Chronionego Krajobrazu, obejmuje swoim zasięgiem miejscowości: Niewistka, Jabłonica Ruska, Krzemienna, Ulucz, Temeszów, Końskie i część Dydni. Wyróżnia się też krajowy korytarz ekologiczny łączący Pogórze Przemyskie ze strefą Czarnorzecko – Strzyżowską.

Część parków podworskich również objęta jest ochroną. Na uwagę zasługuje aleja dębowa znajdująca się przy drodze z Jabłonicy Ruskiej do Ulucza ciągnąca się na przestrzeni ponad 1 km. Dużo atrakcji mogą dostarczyć wyprawy piesze, rowerowe czy samochodowe np. Szlakiem Architektury Drewnianej, Szlakiem Ikon czy Nadsańskich Umocnień.
Misją gminy zgodnie ze Strategią Gminy Dydnia do roku 2020 jest między innymi aby jej mieszkańcy dbali o środowisko naturalne i bogate dziedzictwo kulturowe i tworzyli warunki dla rozwijania wypoczynku i turystyki.
Osiągnięcia Gminy Dydnia w dziedzinach rozwoju obszarów wiejskich to przede wszystkich rozwój i poprawa infrastruktury.
Wykonano przebudowę mostów, odbudowano kładkę dla pieszych przez rzekę San, wykonano budowę i odbudowę dróg gminnych o nawierzchni asfaltowej, z betonowych płyt jumbo oraz klinca, częściowo zmodernizowano drogi do pól.
Przeprowadzono odbudowę domów ludowych w poszczególnych miejscowościach w ramach Programu Odnowy Wsi. Wybudowano kilkanaście parkingów.

Gmina Dydnia przyjęła i konsekwentnie realizuje kompleksowy program budowy kanalizacji sanitarnej. Skanalizowano około 70 % powierzchni gminy (100 km). Pozyskano dotację z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.
W zakresie ochrony zasobów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych dokonuje się likwidacji dzikich wysypisk śmieci. Zakupiono śmieciarkę, dokonuje się zbiórki odpadów segregacyjnych. Wykonano regulację rzek i potoków. Nie ma wsi bez rolnictwa, ale nie jest ono dziś głównym kołem napędowym rozwoju obszarów wsi. Ważna jest „marka turystyczna miejscowości”. Powstają wioski tematyczne Obarzym – Wioska szlaków, Niewistka – Wioska kreatywna. Wspomaga się rozwój turystyki poprzez budowę szlaków turystycznych pieszych i rowerowych.
W zakresie ochrony zasobów kulturowych odnawia się zabytki (kościoły zabytkowe i kapliczki). W przypadku inwestowania w kapitał ludzki i społeczny oraz wyrównywania szans edukacyjnych wyremontowano i doposażono szkoły na terenie gminy, zaadaptowano budynki na przedszkola. Zakupiono samochód do przewozu osób niepełnosprawnych. Rozpoczęto budowę boisk w każdej wsi. Wybudowano boisko „Orlik”, przy stadionach wybudowano trybuny z szatniami w ramach działania Odnowa i Rozwój Wsi.
Gmina realizuje projekty szkoleniowe współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego. Beneficjentami projektów byli rolnicy lub ich domownicy. Ważna jest troska o ludzi starszych (realizuje się program pomoc sąsiedzka, organizuje się kluby seniora).

Gmina wspiera rozwój społeczeństwa obywatelskiego, wspiera działania stowarzyszeń. Uzdolnioną młodzież wyróżnia się certyfikatami „Młodego Europejczyka”. Z myślą o poprawie bezpieczeństwa utrzymuje się 11 jednostek OSP (3 jednostki w krajowym systemie ratowniczo – gaśniczym) i doposaża je w nowe samochody strażackie oraz sprzęt ratowniczo – gaśniczy. Do zdecydowanej poprawy bezpieczeństwa przyczynia się budowa chodników przy drogach oraz inwestycje w oświetlenie uliczne.

Zamierzenia Gminy

W ramach realizacji zrównoważonego rozwoju Gmina Dydnia zamierza: rozbudować sieć kanalizacyjną, podjąć działania w zakresie gminnego programu usuwania azbestu wykonać remont i przebudowę dróg dojazdowych do gruntów rolnych, rozwijać bazę turystyczną (utworzenie pól namiotowych na terenie gminy), wybudować przystań kajakową wraz z placami campingowymi, odrestaurować zespoły parkowe i inne zabytki, przygotować nowe tereny inwestycyjne, budować zbiorniki retencyjne, działać w zakresie wytworzenia i promocji produktu lokalnego, kontynuować termomodernizację obiektów na terenie gminy, utworzyć Uniwersytet Trzeciego Wieku. 

Zagadnienia i problemy interesujące gminę jako przedmiot wymiany doświadczeń, poszukiwania nowych rozwiązań. Stworzenie sieci współpracy w zakresie wsparcia merytorycznego tj. prezentacja dobrych praktyk dotyczących rozwoju turystyki, gospodarki odpadami, pozyskiwania inwestorów krajowych i zagranicznych, know – how, wymiana doświadczeń, wizyty studyjne. Działania w sferze ekonomicznej tj. pozyskiwanie środków finansowych do realizacji nowych inwestycji.

Fot. 2. Fragment Gminy Dydnia z lotu ptaka

O Wójcie

Jerzy F. Adamski ur. 29 maja 1957 r. w Niebocku, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (historia), doktorant Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W latach 1980-1998 współtwórca i dyrektor Muzeum Regionalnego w Brzozowie. Jerzy F. Adamski był redaktorem naukowym około 80 wydanych pozycji książkowych, a także jest autorem 40 publikacji naukowych. Był członkiem Zespołu Niezależnych Historyków działających pod patronatem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego(1985-90) oraz współredaktorem nielegalnej serii książkowej pn. "Biblioteczka Przemyska" wydawanej pod egidą Biskupa Ordynariusza Przemyskiego Ignacego Tokarczuka. W latach 1991-1999, był członkiem Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie. Jerzy F. Adamski zapisał piękną kartę samorządności lokalnej, będąc radnym Rady Miejskiej w Brzozowie(1994-1998), radnym Rady Powiatu Brzozowskiego (1998-2002), wójtem Gminy Dydnia(od 1998 roku do chwili obecnej). Jako prezes Zarządu Gminnego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Dydni, oraz wiceprezes Zarządu Oddziału Powiatowego ZOSP RP w Brzozowie koordynuje działania strażaków. Jerzy F. Adamski od czasu objęcia fotela wójta jest niepodważalnym, liderem wszelkich poczynań społeczno-gospodarczych i kulturalnych w środowisku Gminy Dydnia i nie tylko. Do Jego sukcesów należy w ostatnich latach zaliczyć m. in. kanalizację gminy, wybudowanie nowoczesnej oczyszczalni ścieków, kilometry wyremontowanych dróg i mostów, rozwiązał problem oświaty (zwłaszcza jeżeli chodzi o edukację dzieci niepełnosprawnych kończąc budowę integracyjnej szkoły podstawowej w Jabłonce) i opieki zdrowotnej, a przede wszystkim pozyskuje z zewnątrz z różnych źródeł wysokie dotacje finansowe na gminne inwestycje. Dzięki pomysłowi i zaangażowaniu Jerzego F. Adamskiego powstała Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia w Dydni (jako pierwsza w środowisku wiejskim województwa podkarpackiego). Budując podstawy gminnej infrastruktury stwarza warunki dla przedsiębiorców, którzy tworzą miejsca pracy. Realizował projekty Odnowy Wsi w ponad połowie miejscowości gminy, tworząc centra sportu, rekreacji, kultury. Realizuje program „Boisko w każdej wsi”. Jerzy F. Adamski prowadzi szeroko pojętą działalność społeczną i kulturalną. Podkreślić należy działalność na rzecz rozwoju turystyki i krajoznawstwa (organizowanie rajdów, zlotów i imprez turystycznych, wydanie kilkunastu informatorów krajoznawczych). Popularyzuje wiedzę o Podkarpaciu i jego dziedzictwie kulturowym. Dzięki pasji Jerzego F. Adamskiego powstały albumy o gminach nadsańskich. Inicjator tworzenia prasy lokalnej o profilu społeczno-kulturalnym-powstanie miesięcznika „Wiadomości Brzozowskie”, kwartalnika "Nasza Gmina Dydnia" i rocznika „Społeczna Opieka Nad Zabytkami” (o zasięgu ogólnopolskim). Działania Jerzego F. Adamskiego budują samoświadomość liderów społeczeństwa obywatelskiego, rozumianą jako odkrywanie korzeni swojej aktywności i w ten sposób wzmacnianie ich tożsamości. Wspiera działania organizacji pozarządowych budując partnerstwa w działaniach na rzecz rozwoju gminy. Działa w Zarządzie Lokalnej Grupy Działania „Ziemia Brzozowska”, jest członkiem stowarzyszeń lokalnych oraz Stowarzyszenia Budowy Pomnika ppłk Łukasza Cieplińskiego w Rzeszowie. Publikuje teksty w księgach Jubileuszowych z okazji 100. lecia Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Brzozowie oraz 50. lecia Szkół Budowlanych w Brzozowie. Organizuje spotkania z młodzieżą mające na celu uczyć ich asertywności i informować o zawodach preferowanych w obecnym czasie, kształtuje społeczne zaangażowanie w pracę wolontariacką na rzecz środowiska. Uczy umiłowania do „Małej Ojczyzny”. Jest bardzo zaangażowany w sprawy lokalnej społeczności.

Powrót do poprzedniej strony »